Katarakt Nedir?

Katarakt göz içinde bulunan doğal merceğin saydamlığını kaybetmesidir. Doğal mercek herkeste bulunur ve doğumda saydamdır. Göze giren ışık huzmeleri doğal mercekten kırılarak gözün arka kısmına geçer. Bu nedenle doğal merceğin saydam olması normal bir görme için çok önemlidir. Herhangi bir nedene bağlı olarak doğal mercekte kısmen ya da tamamen ışığı normal bir şekilde geçirmeyen alanlar ortaya çıkarsa bu durumda katarakt ortaya çıkmış olmaktadır.   Aşağıdaki şekilde göz içinde bulunan doğal mercek görülmektedir. 

Katarakt Nedenleri Nelerdir?

Kataraktın en sık nedeni yaşlanmadır. Yaşlanma ile doğal lensimiz yavaş yavaş saydamlığını kaybeder. Bunun en büyük nedenleri güneş ışığındaki ultraviyole ışınları ile lensin su içeriğinin yaşla birlikte azalmasıdır. Yaşın dışında bazı hastalıklar, bazı ilaçlar, göze ve kafaya gelen travmalar da katarakt nedeni olabilmektedir. 
Yaşa bağlı olarak yeteri kadar yaşayan herkeste katarakt ortaya çıkacaktır. 

Katarakt Belirtileri Nelerdir?

Katarakt farklı şekillerde kendini gösterebilir. Ancak genel olarak katarakt belirtilerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

• Bulanık, sisli görme
• Gece görmede sorun yaşama
• Işıklara hassasiyet ve duyarlılık ortaya çıkması
• Işıklar etrafında halo adı verilen ışık halkası görme
• Okuma esnasında ışığa ihtiyaç duyma
• Son zamanlarda gözlük ya da kontakt lens reçetesinde hızlı değişiklik ortaya çıkması
• Çift görme
• Renklerde solukluk hissetme

Kataraktta doğal lenste ortaya çıkan matlık başlangıçta lensin küçük bir alanını etkileyebilir. Kişi bu durumun hiç farkında olmayabilir. Ancak zaman ilerledikçe lensin daha merkezi kısımları yoğun olarak etkilendiğinde yukarıda belirtilen belirtiler ortaya çıkar. Katarakt genellikle her iki gözde birlikte ortaya çıkar ancak asimetrik olabilir. Yani bir gözde daha yoğun katarakt varken diğer gözde başlangıç aşamasında olabilmektedir. 
Kayseri veya çevresinde yaşıyorsanız Katarakt ameliyatı olabileceğiniz en güvenilir doktorlardan biri de Doç. Dr. Fatih Çakır Gündoğan'dır. 

Kataraktın Tipleri

Kataraktın bazı tipleri bulunmaktadır. Bunlardan kısaca bahsetmek istiyorum.

• Lensin Merkezini Etkileyen Nükleer Katarakt. Nükleer katarakt başlangıçta uzakta bulunan nesnelerin bulanık görülmesine ve fakat yakında bulunan nesnelerin daha net görünmesine neden olabilmektedir. Hatta nükleer katarakt başlangıçta yakının daha net görülmesine de yol açabilir. Ancak bu durum genellikle kısa sürelidir. Nükleer katarakt ilerledikçe yakın görme de uzzzak görme gibi bozulur. Ayrıca renklerin ayırt edilmesini de zorlaştırır.
• Lensin çevresel kısımlarını etkileyen kortikal katarakt. Kortikal katarakt lensin daha çok çevresel kısımlarında başlar. Başlangıçta kişinin görmesini etkilemez. Genellikle yavaş ilerler. Ancak ilerleyip lensin merkezi kısımlarını da etkilediği zaman bulanık görmeye neden olur. 
• Lensin arka kısmını etkileyen posterior subkapsüler katarakt. Bu katarakt tipi genellikle gençlerde daha sık ortaya çıkmaktadır. Lensin arka ve merkezi kısımlarında ortaya çıkar. Genellikle hızlı ilerler. Işıktan rahatsızlık, ışıkların etrafında haleler görme ve özellikle aydınlık ortamlarda daha kötü bir görme hikayesi akla bu katarakt tipini getirir.
• Doğum esnasında mevcut olan konjenital katarakt. Konjenital katarakt genellikle doğum esnasında mevcuttur. Bazı hastalıklar ve anne karnında iken geçirilen enfeksiyonlar neden olmaktadır. Nörofibromatosiz, galaktozemi, kızzamıkçık ve miyotonik distrofi gibi bazı hastalıklar konjenital katarakt nedeni olabilmektedir.

Katarakt Risk Faktörleri

Katarakta neden olan bazı risk faktörleri vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz. 

• Yaş
• Şeker Hastalığı
• Aşırı güneş ışığı maruziyeti
• Sigara
• Şişmanlık (obezite)
• Ailesel katarakt hikayesi
• Göz travması ya da göz iltihaplanması hikayesi
• Kortizol içeren ilaç kullanım hikayesi
• Aşırı alkol tüketimi

Katarakt Önlenebilir mi?

Bugüne kadar hiç bir bilimsel çalışma kataraktın önlenebileceğini kesim bir şekilde ortaya koymamıştır. Ancak bazı önlemler almanın faydalı olabileceği değerlendirilmektedir. 

• Sigara kullanmayın
• Şeker hastalığı gibi katarakt hızını artıran sağlık sorunlarınızın tedavisi üzerine eğilin
• Antioksidan içerdiklerinden dolayı sık sık sebze ve meyve tüketmenin korunmada faydası olabileceği değerlendirilmektedir. İlaç formundaki antioksidanların kataraktı önlediklerine dair bir bulgu yoktur. Ancak son zamanlarda yoğun vitamin ve mineral içeren sağlıklı diyetin katarakt oluşumunu yavaşlattığını göstermiştir. 
• Güneş gözlüğü kullanın. Özellikle UV-B ışınlarını engelleyen güneş gözlüklerinin seçimi önemlidir.
• Alkol kullanımını kısıtlayın

Katarakt Tanısı Nasıl Konulur?

Katarakt tanısı koymak bir göz doktoru için kolaydır. Ancak bazı durumlarda özellikle yoğun hasta muayenesinin yapıldığı polikliniklerde atlanabilmektedir. Katarakt tanısı aşağıdaki muayene yöntemleri ile kolayca konulabilmektedir.

• Görme Eşeli. Görme eşeli muayenesinde hastanın görme seviyesi değerlendirilir. Her bir defasında tek bir gözün görme seviyesi kontrol edilir. 
• Biyomikroskopik muayene. Bu muayene yöntemi bir göz doktorunun en temel muayene yöntemidir. Göze biyomikroskop cihazının ışığı ile bir lineer ışık demeti yansıtılır ve ışık ile göz katmanları adete bir mikroskop muayenesi gibi değerlendirilebilir.
• Antioksidan içerdiklerinden dolayı sık sık sebze ve meyve tüketmenin korunmada faydası olabileceği değerlendirilmektedir. İlaç formundaki antioksidanların kataraktı önlediklerine dair bir bulgu yoktur. Ancak son zamanlarda yoğun vitamin ve mineral içeren sağlıklı diyetin katarakt oluşumunu yavaşlattığını göstermiştir. 
• Güneş gözlüğü kullanın. Özellikle UV-B ışınlarını engelleyen güneş gözlüklerinin seçimi önemlidir.
• Alkol kullanımını kısıtlayın